- https://tinaztitiz.com/wp-content/uploads/2022/02/Nitelikler.xlsx adresini kopyalayıp tarayıcınıza yapıştırınız ve ENTER’a tıklayınız. İleriki kullanımlarınızda yararlanmak için (Save File) seçeneğini işaretleyip, bilgisayarınıza indiriniz.
- Bilgisayarınıza indirilen (Nitelikler.xlsx) adlı dosyayı masa üstüne sürükleyip çift tıklayıp açınız.
- Ortaya çıkan belgede 5 kategori (Genel, Zihinsel, Psikolojik, Ahlaki, Fiziksel) altında toplam 117 nitelik bulunuyor.
- Bu niteliklerin her biri için 1= çok az ve 5=çok iyi demektir. Sizden istenilen, “Yeterlik” sütunu altına 1-5 ölçeğinde kendinizi değerlendirmenizdir. Bazı nitelikleriniz hakkında bilgi sahibi değilseniz onları boş bırakabilirsiniz.
- Yeterlik sütunundaki her yüksek puan o konuda yüksek bir niteliğe sahip olduğunuzu, her düşük puan ise o konuda gelişmeye ihtiyacınız olduğunu göstermektedir.Birçok eksik ve fazlalık içinde hangi nitelik(ler)inizi geliştirmek istediğinize karar vermeniz için, amacınızın ne olduğuna bakmanız gerekir. Örneğin, iş bulmak gibi bir amacınız varsa “zihinsel” kategorideki nitelikler ağırlık kazanabilir. Sportif bir başarı hedefleniyor ise “fiziksel” kategori tercih edilecektir. Ya da bir hedefiniz var ve bunu ikinci bir hedefle birlikte ele almak isterseniz bu ikinci hedef, “afet zararlarını asgariye indirmek” olmalıdır. Hatta bunu tek hedef olarak da alabilirsiniz. Deprem zararlarından korunmak hem fiziki hem zihinsel kategorilerden bazı niteliklerin seçilmesini gerektirebilir.Hangi kategoriler hedeflenirse hedeflensin, altın kural şu: Hedefe yardımcı olabilecek “yüksek puanlar”dan yararlanıp “düşük puan(lar)”ı yükseltmeye çalışmak! Böylece, bireysel değişim hedefinize karar verebilirsiniz.
- Ama Nitelikler Listesi ile sınırlı değilsiniz!Kişisel ya da ailevi koşullarınız, Nitelikler Listesinde görülenlerden farklı değişme isteklerine de yol açabilir. Bu durumda, bir beyin fırtınası sonunda belirlenmiş aşağıdaki fikirlerden de yararlanabilirsiniz:
İçindekiler
(Ek1 Tablo) Kendini Değiştirme İsteği Örnekleri1
(Beyin Fırtınası Sonuçlarıdır)
- Sigara bırakmak
- Belirli bir bağımlılığından vazgeçmek
- Bir canlının (köpek, kedi vd) bakım sorumluluğunu üstlenmek
- Çöpleri ayırma (cam,plastik, metal, kağıt, organik gibi) alışkanlığı edinmek
- Atık üretimini azaltmak
- Arzu- ihtiyaç dengesini kontrol edebilmek
- Kusurlu olduğunda özür dileme alışkanlığı edinmek
- Kusurunu düzeltmeden salt özürle geçiştirme alışkanlığından vazgeçmek
- Herkese sürekli ne yapılması gerektiğini söyleyerek bir şey yapmadan yaşam alışkanlığından vazgeçmek
- Sağ-sol, yukarı-aşağı şeklinde konum tanımlamak yanısıra kuzey-güney, doğu-batı şeklinde konumlama alışkanlığı edinmek,
- Zihinden hesap yapma alışkanlığı edinmek,
- Her ağzımdan veya kalemimden çıkanın kökenini merak edip öğrenme alışkanlığı edinmek
- Dahi anlamındaki de ve da’ları ayrı yazma alışkanlığı edinmek,
- “Birileri” tarafından yönlendirilen ve “onaylanma” beklentisiyle yaşamaya alışmışlığın, özgüven sahibi insanlara öfkeyle bakmaya yol açtığı farkındalığı,
- Wilhelm Stekel’den: “Olgunlaşmamış insan inandığı dava uğruna gösterişli bir şekilde kendini feda edebilir. Olgun insan ise inandığı dava uğruna gösterişsiz biçimde yaşamayı seçer.”
- Benzer söylenişli sözcükleri dikkatli kullanma alışkanlığı edinmek
- Alınganlık huyu
- Kedi, köpek, böcek vb korkusu
- Söylemlerin çoğunlukla didaktik bir tavırla söyleyip yazılması
- Eylem ve/ya söylemlere -doğru ya da yanlış- yönelik eleştirilere karşı mutlaka bir karşı argümanla savunma alışkanlığı
- Odaklanamama alışkanlığı; üstelik bununla övünme (çok meşgulüm) tutumu
- “İnşallah” söyleminin belirsiz tutumları onarıcı olarak kullanma alışkanlığı
- “Eğer … ise … dir” kalıbını bir düşünme, yazma, söyleme alışkanlığı haline getirmek
- “Rasyonel Düşünme Zinciri” baklaları arasına bozuk baklalar (https://bit.ly/3zl7wdl) yerleştirerek oluşturulan düşünceleri savunma alışkanlığının terki
- Konuşmaya başlayınca durduramama alışkanlığı
- Anlam yüklenmemiş veya buğulu (belirsiz) anlam yüklenmiş sözcük ve/ya söylemlerden kaçınma alışkanlığı
- Değer iletişimine uygun konuşup yazma alışkanlığı
- Farklı düşünce ve talebi olanlarla karşılaşıp bir münazara ortamından ortak çözümler bekleme alışkanlığını değiştirmek
- Sözcükleri birbirine kolayca ekleyebildiğinde, bunun anlamlı olduğuna inanma alışkanlığını değiştirmek
- Münazara ortamına katılan ya da katılacaklara yeknesak davranışlar kazandırmak (oyun kurallarına uymak)
- Yapılacak işlerle ilgili liste hazırlarken ihtiyaçlar, donanım, anlayış ve beklenti bütünlüğü şeklinde sınırlar koyarak hedefi netleştirmek,
- Hedeflerime varabilmenin ön şartı olarak sağlığımı korumak
- Doktor, tedavi, ameliyat korkusunu bırakmak
- İlaçlarımı vaktinde ve doğru dozda/adette almayı ihmal etmemek
- Hayata olumsuz bakan, negatif insanlardan uzak durmak
- Beni istismar ettiğini düşündüğüm insanlara mesafeli durmak
- İnternet çağının getirdiği devasa bilginin hepsine erişmeye çabalamamak, hayatıma uygun seçimler yaparak onlarla ilgili vakit ayırmak
- Aile fertleriyle ilişkiyi hep sıcak tutmak
- Toplumun sorunlarına çözüm bulma yolunda gayreti doğru kuruluşlar içinde sarfetmek
- Fiziksel ve ruhsal sağlığımı olumsuz etkileyen alışkanlıklarımın farkına varabilmek.
- Çocukların sürdürülebilir ve iyi alışkanlıklar kazanmasına yol açacak yöntemler bulup uygulayabilmek.
- Her gün belirli bir zamanda belirli bir süreyi düzenli olarak sağlığını koruyup iyileştirme için (randevu verir ciddiyette) ayırabilmeyi adet haline getirebilmek
- Dağınık haldeki notlarımı düzenlemek
- Az yemek
- Az oturmak
- İyi uyumak
- Doğru nefes alma alışkanlığı kazanmak
- Az su içme alışkanlığından vazgeçmek
- Doğada kıt imkanlarla mutsuz olmadan, sağlığımı bozmadan yaşayabilmeyi öğrenmek
- Dijital verilerimi tanzim etme, arayınca bulabilecek dizin atama, kopyalama-yedekleme, uzaktan erişim ve siber güvenlik korumasını edinme
- Şifrelerime güvenle daima ulaşabileceğim ve güvenli şifrelere sahip olabileceğim teknikleri öğrenme / keşfetme / edinme (tahminimce bu biyometrik dataya evrilecek, şimdilik çiplenmeyi bekliyorum)
- Taahhüt Noterliği (https://bit.ly/39jZI14) sisteminden daha iyi yararlanabilmek için etkisi ciddi yaptırım seçenekleri bilmek Ek2’deki örnekte, geçmişte bir kurumda bu bağlamda yapılmış beyin fırtınası sonuçları vardır)
- Taahhüt Noterliği (https://bit.ly/39jZI14) sisteminden daha iyi yararlanabilmek için, taahhüt yapılabilecek ve ciddi gözetim yapacak kişiler tanımak
- Dosyalama ve Arşiv becelerilerimi, disiplinini geliştirmek
- Baskı altında nezaket yetisi kazanmak
- İleri sürüş tekniklerinin öğrenilmesi
- Obezite ile başa çıkabilme
- 200 kelimelik İngilizce öğrenilmesi
- Daha yüksek bir bilinç düzeyine ulaşmaya çalışmak.
- Sorgulayıcı olmanın, doğru bildiklerinden şüphe etmenin sağlayabileceği faydaların farkında olmak.
- “Hayır” diyebilmek
- İşe yarar bir “deprem çantası sistemi” (kısa süreli ev terki, uzun süreli terk vd) için tasarım yapmak (hangisinde neler bulunacak, nasıl güncel tutulacak vbg sorulara cevap vermeli)
- Öğrenmeyi öğrenme becerisi kazanmak
- İlk yardım eğitimi almak
- Teşekkür etme alışkanlığı kazanmak
- Empati kurma alışkanlığı kazanmak
- Farkındalık ve sosyal duyarlılığını artırmak
- Daha üretken olmak
- Öğrenilmiş çaresizlikten kurtulmak
- Tüketimi azaltmak
- Şikayetinin oluşmasına kendi katkısını sorgulama
- Katıkısı olmadığına karar verse de oluşMAmasına katkısını sorgulamak
- Büyük ikramiye çıkmamasında bilet almamışlığının rolünü sorgulamak
- Çözülmesini başkalarından beklediği sorunların çözüldüğünü ama istediği gibi olmadığını anlamak
- Çözenlerin/katkıda bulunanların kendi yararını gözeterek çözdüğünü farketmek
- Empatinin, karşısındakinin sorunları, açmazları her ne ise onları içselleştirmekle; o da ancak onun yerine kendisini koyma becerisini kazanmak.
- Bireyin kendine karşı tavizsiz dürüstlüğü ve bu dürüstlükte adaletin biçiminden emin olması
- Genelleme alışkanlığı
- Bireyin “şeylerin içinde” (in the grand scheme of things) kendi yerini ve amaçlarını değerlendirmesi
- Bir sorun karşısında ilk aklıma gelen “kim kusurlu” alışkanlığından vazgeçip, “ne olduğunu anlamalıyım” alışkanlığını edinmek,
- Herhangi bir şeye bütünüyle bakıp kusurlu olanı görebilme alışkanlığı edinebilmek
- Bir kişinin işe yarar özelliğini kısa sürede keşfedebilme alışkanlığı edinebilmek
- Tüm iddialarının doğru olup herkesin bunlara uyması gerektiği inancı
- Herkese ayar verme alışkanlığı
- Sürekli mağduru oynama alışkanlığı
- Muhataplarımın samimiyetlerine inanma alışkanlığı
- Aykırı fikirlere tahammül becerimi geliştirmek
- Anlamak istemeyene izah ısrarım
- Başkalarının sorunlarını kendi sorunum gibi önemsemek konusundaki aşırı iyimserliğim
- Çevremdeki saklı imkânları hedefim yönünde kullanabilme becerisi
- İyi düşünülmüş bir misyona sahip olma
- Kendini tam ifade edebilme
- Farklı kişileri tanımak için ortam yaratma
- Her türlü dağınıklığımı düzeltme (çalışma masası, mail’ler, pc dosyaları/programları, cep telefonu saved items, fotoğraflar, ev, çekmeceler, gardroplar), kullanılmayanları işine yarayacak birilerine verme,
- Bilimsel Çalışmalarıma daha çok konsantre olabilmek için kendimi daha iyi ifade etme becerisi kazanmak
- Makine Öğrenmesi, Yapay Zeka, Derin Öğrenme alanlarında kendimi geliştirmek
- İkna edici şekilde hayır diyebilmek
- Akrabalarıma daha çok vakit ayırabilmek
- Buluşlarımı hayata geçirmek
- Her şeyle dikey hiyerarşi kurma çabası. Bundan vazgeçebilmeyi, her insanla, hayvanla, objeyle aynı hizada bir algılayış içinde olunmasını isterdim.
- Zamanımı, beni tüketen değil, anlam kazandıran çabalara ayırmayı seçmek.
- Erken saatte uyuyup, hep aynı saatte uyanmak
- Daha fazla ve düzenli meditasyon yapmak.
- Bunca bilişsel madde arasında duygudaşlık eksik kalmamalı:
- Çocuklar/yaşlılar ile onların dünyalarına dahil olup empatik iletişim kurmaya çabalamak. Çocukla çocuk olmak.
- Anne babanın ve toplumun en az 25 yıl emek ve kaynak harcadığı birey olarak kendisinden beklenenin (misyonunun) ne olabileceğini sorgulamak
- Her an yeni öğrendikleriyle güncellediği bir evren tasavvuru oluşturmak
- Sorunları sorulara çevirerek çözebilme becerisi
- Doğru Soru becerisi
- Hızlı okuma tekniği
- Asgari bilişim okuryazarlığı
- 10 parmak klavye becerisi
- Zihin haritası (mind map) becerisi edinmek
- Dijital alanda daha az zaman geçirmek.
- Günün belirli zaman dilimlerinde internet, telefon ve dijital iletişime mutlak ara vermek (mesaj kontrol etmemek vb.)
- Edebi/düşünsel eserler okuyabilmek için mevcut olandan daha fazla zaman yaratabilmek
- Tembellik ve aylaklık molalarında sorumlulukları/iş listelerini unutmak
- Daha fazla spor yapmak
- Kendi ritmimle yaşama konusunda daha kararlı oluş
- Yavaşlamak, acele etmemek, acele ettirmemek, acele ettirildiğinde “yavaş” diyebilmek.
- Desteğe ihtiyacınız olduğu gerçeğinden kaçmaktan vazgeçip yardım almak
- En önemli birer korkum ve önyargımdan kurtulmak (bkz. Korku listesi (http://bit.ly/2njGWCL) ve ön yargı listesi (https://bit.ly/3yiAN8R))
- VEGAN yaşam felsefe ve uygulamasını öğrenmek, yaymak, sağlık sorunu yoksa uygulamak.
- Günlük polemik esaslı tartışmalardan uzak durmak, yerine pratik sorunları, sistemli çözüm yaklaşımlarını tartışmak.
- Zaman yönetimi becerisi kazanmak
- Farkındalık günlüğü tutmak.
- Kendinize karşı dürüst olmak korkutucu olabilir. Ancak gerçekten nelerde üstün nelerde yetersiz olduğunuzu bilmiyorsanız ilerleme kaydedemezsiniz. Bir durum ne kadar rahat olursa olsun, hayatınıza değer katmıyorsa, onu değiştirmek gerekir.
- Bencilliği farketmek
- Her konuda kendimi suçlu hissetmekten vazgeçmek
- Minimalist yaşama geçmek
- Beslenme düzenimi sürekli sağlıklı beslenme ve şekerden uzak beslenme şekline çevirebilmek. (Dönemsel değil devamlı)
- Kaynağı ne olursa olsun, edinilen hiçbir bilginin koşulsuz doğruluğuna güvenmemeyi alışkanlık haline getirmek.
- İnsanlık tarihini ve dünya düzenini daha doğru ve detaylı araştırmaya, öğrenmeye, anlamaya çalışmak.
- Daha sağlıklı olabilmek için beslenme konusu başta olmak üzere nelere dikkat edilmesi gerektiğini, nasıl beslenilmesi gerektiğini bizzat araştırarak öğrenmeye çalışmak.
- Mantık yürütme egzersizleri yapmak.
- Hobi(ler) edinmek.
- Yukardaki alışkanlıklara ek yenilerini üreterek daha çok seçenek sunmak için bir eBeyin Fırtınası sürüyor. Erişmek için lütfen https://ggle.io/4lUe adresine tıklayıp, size en önemli gelebilecek alışkanlığı seçebilirsiniz.
Fikirlerinizi Paylaşın.
Formu kullanarak düşüncelerinizi bizimle paylaşabilir ve bu içeriği geliştirmemize yardımcı olabilirsiniz.
Kaynaklar
1 Nitelikler Listesinde, değiştirmek isteyebileceğiniz kimi özelliklerinizi görebilir; yukarıdaki beyin fırtınası fikirlerine ek olarak onlardan da esinlenebilirsiniz.
2 Comments