Güncel İçerikler

Yıllardır, afet zararları ortaya çıktıktan sonraki resimleri düzeltmeye odaklandık. Çünkü ezberlerdeki açıklamanın çekirdeği (maksim) -özellikle de doğal afetlerin- “önlenemezliği”dir. Halkın bir bölümü bunu Tanrı kaynaklılık ile açıklarken, geri kalan bölümü işe Tanrıyı karıştırmadan -yine o kadar önlenemez- “bu kadar binayı yıkıp da yenisini mi yapalım; o halde ancak sonuçlarını hafifletmeye çalışılmalı” şeklindeki bilim soslu ezber ile açıklıyordu. Bir afet sonrası doğan zararları azaltma ile, afet olmadan önce potansiyel zararlarını azaltma arasındaki fark, ölmüş ve canlı arasındaki fark kadar derin. Ölü için yapılabilecek olan, gömüp gereken taziyelerde bulunmak ve yas tutmak…

Her ne yargıda bulunursanız bulununuz, mutlaka bazı varsayımlara dayanır. Suyun kaynama derecesi (eğer basınç deniz seviyesindeki kadar ise) 100 santigrad derecedir. Demokrasi (eğer korkmama özgürlüğü varsa) iyi bir rejimdir. Eğitim (eğer iyi ahlakla birleşirse) refah ve mutluluk sağlar. Ve daha yüzlerce yargı hep ön koşullara, onlar da varsayımlara dayanır. Neleri kabul ederek hangi tahminleri yaptığımız belirtilmezse o bilim değil falcılıktır. Beklenen yeni depremlere en esaslı hazırlık bu basit gerçeğin benimsenmesinden başlamalıdır.

1999 depremi ve sonrasında meydana gelen bir dizi depremin ardından birbirine benzer tartışmalara şahit olduk. Çok sayıda TV kanalı -biraz da rekabetin zorlamasıyla- çeşitli üniversitelerden akademisyenleri davet ederek açıklama ve tahminler yapmalarını istedi. Aşağıdaki yazı 2012’de bu açıklama ve tahminlerle ilgili olarak yazılmış olup kimi bölümleri bugüne de uyarlanabilir: Açıklamak model demektir Her bilim -ve uğraşı- dalı, kendi alanındaki olayları açıklayabilmek için modeller kurar ve zaman içinde bunları test ederek geliştirir. Her model bir dizi varsayım ile, bunlar arasındaki mantıksal bağlantılardan oluşur. Varsayımların sayıları ne denli az, mantık bağlantıları ne…

Tam bir yıl önce başlatılan ve sanal ortamda yapılan bir Beyin Fırtınası (eBF kısaltmasıyla adlandırdık) hakkında iki gün önce vediklerimize ek bilgiler vermek ve siz okurlarımızı da akıl katkısında bulunmaya davet etmek istiyoruz. eBF’nin cevap aradığı soru şuydu: “Bir afet (deprem, sel, orman yangını vd) öncesinde, sırasında ve sonrasında hangi alışkanlıkların edinilmesi ya da aksine hangi  hatalı alışkanlıkların (en önemlileri) terk edilmesi gerekir?” Başta Çaycuma Belediye Başkanı Bülent Kantarcı ve bu konularda görevlendirdiği iki danışmanı (Ahmet Öztürk ve Cenk Kaplancan) olmak üzere 30+ kişi eBF’na katılıp fikirler üretti. Herkese sonsuz…